Jaeger-LeCoultre Atmos

İlk bakışta Jaeger-LeCoultre Atmos diğer üreticiler tarafından da benzer örnekleri üretilen sıradan bir masa saati gibi görünmektedir. Saati özel kılan yanı enerjisini pilden, ağırlıkların hareketinden ya da anahtarla kurulan bir mekanizmadan almıyor oluşudur. Saat enerjisini bulunduğu yerdeki sıcaklık değişimlerinden elde etmektedir. Sürtünmenin en aza indirgendiği bir teknikle çalışan saat toza karşı hassas olduğu için cam içine yerleştirilmiştir. Enerji tasarrufu sağlamak için saatte saniye ibresine yer verilmemiştir.

Satışa sunulan Atmos modellerinin çoğunun fiyatı 10.000 Euro sınırının altındadır. 1930'lu yıllarda üretilen Atmos modelinin görünümüne sahip yeni modeller bu fiyatın üstüne çıkmaktadır. Paslanmaz çelik parçaların kullanıldığı ve cam bir kubbenin altına yerleştirilen saat yaklaşık 20.000 Euro'ya satılmaktadır. Ünlü Avustralyalı tasarımcı Marc Newson tarafından tasarlanan mavi kristal Atmos oldukça yüksek fiyatlarla el değiştirmektedir. Sadece 28 adet üretilen Q5165103 referans numaralı modelin fiyatı 100.000 Euro civarındadır.

Atmos modelleri genellikle altın kaplanmış pirinçten üretilen metal parçalar kullanılan muhafazakâr bir tasarıma sahiptir. İyi ya da çok iyi durumdaki ikinci el saatleri 2.000 Euro'ya alabilirsiniz. Q5101202 referans numarasını taşıyan Atmos Classique modelinin kadranında Romen rakamları kullanılmıştır. Bu model yaklaşık 5.000 Euro fiyatla alıcı bulmaktadır. Jaeger-LeCoultre Atmos Classique modelinin yüksekliği 22,5 cm, genişliği 20 cm ve derinliği 15,5 cm'dir. Altın kaplanmış modelin yanı sıra rodyum kaplanmış pirinç kullanılan gümüş grisi görünüme sahip bir varyasyon da mevcuttur.

Fiyatı yaklaşık 4.000 Euro olan Marina modeli saatin mekanizmasını göstermeyen bir kasa içine yerleştirilmiştir. Bu kasanın üstü yatlar, balıklar ve deniz bitkileri gibi denizlere ait motiflerle süslenmiştir. Özel bir Marina modeli olan China Aquarium 5806 referans numarasını taşımaktadır.

Komplikasyonların önemli bir kısmı saatin enerji tüketimini çok yükselttiği için Atmos modelinde sürtünmeyi arttıracak ve enerji tüketimini yükseltecek ek işlevlere yer verilmemiştir. Bu konuda istisna teşkil eden saat 6 pozisyonunda Ay evresi göstergesi bulunan model yaklaşık 6.500 Euro'ya satılmaktadır.

Denge çarkının görevini üstlenen ve dakikada bir sallanan yuvarlak sarkaç bir tele tutturulmuştur. Peki ama bu sarkaç çalışma enerjisini nereden alır? Atmos'un sırrı enerjisini bulunduğu ortamdaki ısı değişimlerinden elde eden mekanizmasıdır . Saatin arka tarafında bulunan hava geçirmeyen akordiyon körük içinde sıvı ve gaz karışımı olan bir madde (chlorethan) ile doludur. Çok küçük ısı değişimleri bile karışımın sıvı kısmının gaza dönüşmesi için yeterlidir. Ortaya çıkan gaz körüğün genleşmesini sağlar. Esnek körükler pandül yayını iter. 27 °C derecede yayı iten basınç en yüksek genleşmeyi sağlar. Oda sıcaklığı düştüğünde körükler toplanır ve pandül yayı gevşer.

Değişen düzendeki hareketler saatin mekanizmasının ana zembereğini kurmayı ve ibrelerin hareket etmesini sağlar. 1 °C derecelik bir ısı değişikliği bile saatin iki gün boyunca çalışmasını sağlayacak enerjiyi üretmek için yeterlidir. Teorik olarak Atmos bulunduğu ortamda yeterli miktarda ısı değişimi olması şartıyla sonsuza kadar çalışabilir. Ancak saate 15 yılda bir bakım yaptırılması tavsiye edilmektedir.

Atmos İsviçreli mühendis Jean-Léon Reutter (1899-1971) tarafından 1928 yılında geliştirildi. Jaeger-LeCoultre mekanizmanın patent haklarını satın aldı. İsviçreli şirket 1945 yılından beri atmosferik saati (modelin adı buradan gelmektedir) neredeyse hiç değiştirmeden üretmeye devam etmektedir. Fizik bilimi açısından Atmos bir ısı motorudur. Saat İsviçre'yi ziyaret eden devlet başkanlarına İsviçre devleti tarafından gezinin anısını yaşatmak ve İsviçre saat işçiliğinin özel yeteneklerini göstermek için hediye olarak sunulur.

Atmos'un mekanizma hassasiyeti kronometre özelliğine sahip kol saatlerinden daha yüksektir . Saat ayda bir dakikalık sapmayla çalışır. Reglaj işlemi doğru bir şekilde yapıldığında sapma 30 saniyenin de altına düşmektedir. Modern kol saatlerinin denge çarkının saatte 28.800 yarı titreşim yaparak çalıştığı düşünüldüğünde yuvarlak sarkacın saatte sadece 120 yarı titreşim gibi oldukça yavaş bir hızla hareket etmesine rağmen elde edilen bu değer oldukça etkileyicidir. Atmos'un sarkacı elinvar adını taşıyan demir, nikel ve kromdan imal edilen bir alaşımı bir tele bağlıdır. Elinvar ısı değişimlerine karşı hassastır ve bu sayede çarkın hareket etmesi sağlanır.

Atmos'un çalışmasını sağlayan enerji miktarının azlığı da diğer bir etkileyici noktadır. Jaeger-LeCoultre'ün verdiği bilgiye göre 60 milyon adet Atmos saatin enerji tüketimi 15 wattlık bir ampulün enerji tüketimine denktir. Saatin mekanizması yağlama gerektirmeyen mümkün olan en az sayıdaki parçayla çalışmaktadır. Sürtünmenin azaltılması sayesinde ivmesini kaybetmeyen bir çalışma mümkün kılınmıştır. Havada uçan tozlar Atmos'un mekanizmasının düşmanıdır. Bu nedenle saatin kasası sadece dekoratif bir ayrıntı olmanın ötesinde mekanizmayı tehlikeli etkilerden koruyan bir teknik zorunluluktur.