Rolex Submariner

Submariner modeli 1953 yılında tanıtıldığında saat uzmanları oldukça şaşırmıştı. Rolex günümüzde de dalış saati tasarımının sınırlarını çizen yepyeni bir kol saatini tanıtmıştı. 6204 referans numarasını taşıyan saat parlayan büyük akrep, yelkovan ve saniye ibresine sahiptir. Mat siyah kadranın üzerinde ayrıca parlayan rakamlar ve markörler yer almaktadır. Sergilenen saatin yanına koyulmuş bir tabeladaysa şu yazı yer almaktaydı: "Submariner – the diver’s friend".

Saat zaman içinde Hollywood'a kadar ulaşmayı başarmıştır. İlk James Bond filminde, ajan 007 "James Bond Sub" olarak da adlandırılan 6538 referans numaralı modeli bileğinde taşımıştır. James Bond'un diğer filmlerde hangi saatleri kullandığı tam olarak bilinmemektedir. Christie’s müzayede evi tarafından 2011 Kasım ayında açık arttırmaya sunulan 5513 referans numaralı Rolex Submariner modeli bu konuda bir istisna teşkil etmektedir. Bu saat, 1973 yılında vizyona giren Live and Let Die (Yaşamak için öldür) filminde Roger Moore'un bileğinde görülmüştür. 14 kitaptan oluşan serinin yazarı olan Ian Fleming, sadece bir kitabında Rolex Oyster Perpetual modelinin adını anmıştır. Diğer kitaplarda sadece marka ismini kullanmıştır. Majestelerinin ajanı 1995 yılından beri bir diğer İsviçreli marka olan Omega tarafından üretilen saatleri kullanmaktadır.

Steve McQueen gizli bir ajan olmasa da, oyuncu ve yarış pilotu olarak kendini Submariner'in sağlamlığına ve hassasiyetine emanet etmiştir. McQueen'in çektirdiği bir fotoğrafta referans numarası 5512 olan saat açıkça görülebilmektedir. Devrimci Che Guevara da mücadelesi sırasında Submariner'e güvenmiştir. Submariner sadece bir dalış saatinden fazlası olduğunu kanıtlamıştır. Hem McQueen'in yarış pilotu giysisiyle hem Bond'un smokiniyle aynı ölçüde uyumludur. Uzun geçmişi nedeniyle Submariner'in "dalış saatlerinin ilk örneği" olduğu kabul edilmektedir.

Submariner No Date modelinin yeni örnekleri 6.400 Euro, ikinci el örnekleri 6.000 Euro fiyatla satışa sunulmaktadır. Yeni saatlerin fiyatı son 3 yılda sürekli olarak artmıştır. Tarih göstergeli Submariner Date modelinin yeni örneklerinin fiyatı 7.500 Euro düzeyindedir. İkinci el saatlerin fiyatı ise yaklaşık 7.000 Euro'dur. Bu modelin fiyatı son yıllarda yükselmiştir.

Koleksiyonerler arasında yeşil Submariner modelleri çok sevilmektedir. Saat uzmanları yeşil bezelli ve siyah kadranlı modeli "Kermit", yeşil bezelli ve yeşil kadranlı modeli "Hulk" olarak adlandırmaktadırlar. "Hulk" modeli üretilmeye devam etmektedir ve yaklaşık 9.000 Euro fiyatla satışa sunulmaktadır. Bu saatin kullanılmış örneklerini biraz daha düşük bir fiyat olan 8.300 Euro'ya satın almanız mümkündür. Bu dalış saati oldukça aranan bir model olduğu için birkaç ay bekledikten sonra satın almak mümkündür, ancak biraz daha fazla ödeme yaparak online platformlar üzerinden saate çok daha hızlı sahip olabilirsiniz. "Kermit" artık üretilmediği için bu saati bulmak oldukça zordur. Bu nedenle Kermit modelinin fiyatı daha da yüksektir: Bu modelin yeni örnekleri için en az 13.000 Euro ödemeniz gerekecektir. İkinci el "Kermit" saatler yaklaşık 9.300 Euro fiyatla el değiştirmektedir.

Altın saatleri sevenler de Rolex Submariner koleksiyonu içinde aradıkları modeli bulabilirler. Lüks dalış saatinin sarı altından ve beyaz altından üretilmiş örnekleri bulunmaktadır. Beyaz altından üretilen saat sadece mavi kadranlı ve mavi bezelli olarak üretilmektedir ve bu nedenle "Submariner Blue" olarak da adlandırılmaktadır. Sarı altından imal edilen modelin siyah kadranlı ve siyah bezelli örnekleri de bulunmaktadır. Her iki versiyonun yeni örneklerinin fiyatı yaklaşık 23.300 Euro düzeyindedir. 18 ayar beyaz altından üretilen model 25.000 Euro civarındaki fiyatıyla biraz daha pahalıdır. Rolex'in altın saatleri genel olarak daha az ilgi gördüğü için bu saatlere online platformlarda saat satış noktalarına göre birkaç bin Euro daha düşük fiyatla sahip olmanız mümkündür. Yeni örneklerinin fiyatı 10.100 Euro civarında olan çift renkli (bicolor) Submariner modeli 1980'lere has bir duygu yaratmaktadır. Altın saatler gibi paslanmaz çelik ve altın kombinasyonuyla üretilen saatleri de online daha ucuza satın almak mümkündür.

Rolex'in birçok vintage modeli gibi Submariner'in eski modelleri de aranan saatlerdendir. 1950'li yılların sonunda ve 1960'lı yılların başında satışa sunulan 5512 ve 5513 referans numaralı saatler oldukça sevilen modellerdir. Her iki model de uzun yıllar boyunca üretilmiş olsa da, piyasada bu saati bulabilmek oldukça zordur. 5513 referans numarasını taşıyan saatin fiyatı 9.500 Euro düzeyindeyken, 5512 referans numaralı modelin fiyatı 18.000 Euro düzeyindedir. 1980'li yıllarda üretilen 16800 ve 168000 referans numaralı saatler daha uygun fiyatlıdır ve 5.800-6.500 Euro arasında değişen fiyatlarla alıcı bulmaktadır.

"Red Sub" ya da "COMEX" olarak da adlandırılan vintage Submariner modelleri bulabilmek oldukça zordur ve bu nedenle de oldukça ilgi gören saatlerdir. "Red Sub" 13.000 Euro'dan başlayan ve "COMEX" 32.000 Euro'ya kadar çıkan fiyatlarla el değiştirmektedir. Ancak modellerin fiyatları büyük değişiklik göstermektedir. Çok iyi durumdaki "COMEX" modellerin fiyatları 100.000 Euro'yu geçebilmektedir.

Günümüzde üretilen Submariner modellerinin görünümü geçmişte üretilenlerden çok fazla farklılık göstermemektedir. Yıllar içinde daha büyük bir kasa kullanılmaya başlanmış ve birkaç kez vidalanmış kurma tepesini zarar görmekten koruyan tepe koruması (1959) eklenmiştir. 1966 yılında mevcut modellere tarih göstergeli yeni bir model katılmıştır. Yapılan değişiklikler bileziğin yanlarının ve kasanın parlatılması ya da tam delik açılmadan kullanılan kordon bağlantıları gibi detaylarda kalmıştır. Rolex Submariner , 1950'li yıllara ait tasarımına rağmen her zamana uygun bir model olmayı başarmıştır.

Günümüzde üretilen Submariner modelleri 300 metreye kadar su geçirmezlik özelliğine sahiptir. 120 çentikli döner bezel sadece saat yönü olmak üzere tek bir yöne döner. Bu tüm dalış saatlerinde bulunması gereken zorunlu bir özelliktir. Bezelin skalası cerachrom ve seramik alaşımdan imal edilmiş olup çizilmesi oldukça zordur. Sıfır noktası Chromalight adı verilen parlak madde içermektedir. Mavi tonlarında ışık veren bu madde saatlerde kullanılması artık neredeyse standart halini almış olan Superluminova'dan daha fazla parlaklığa sahiptir. Buna ek olarak derine yerleştirilmiş rakamlar ve markörler platin tozuyla kaplanmıştır. İbreler kavisli tasarlanmıştır ve kadrandaki saat markörleri gibi altından üretilmiştir. Akrebin ve yelkovanın yanı sıra saniye ibresinin üzerinde de parlayan nokta bulunmaktadır. Yeni modellerde geçmişte üretilene benzer bir safir cam kullanılmaktadır. Yapılan tek değişiklik darbelere karşı daha fazla dayanıklılık sağlamak amacıyla safir camın kadrana daha fazla sıkıştırılması olmuştur.

Paslanmaz çelikten üretilen Submariner'in toplam ağırlığı 150 gr'dır. Kasanın arka yüzü gibi bilezik ve katlanır tokanın iç yüzeyi pürüzsüzdür. Glidelock uzatma sistemine sahip katlanır Oysterlock güvenlik tokası ilk modellerde kullanılan tokaya göre biraz daha büyüktür. Bu sayede saat dalış elbisesi giyildikten sonra bileğe takıldığında da rahatlıkla kullanılabilmektedir. Güvenlik sistemi sayesinde tokanın yanlışlıkla açılması neredeyse imkânsız hale gelmiştir.

Tarih göstergesi üzerinde büyüteç bulunan Submariner modelini 3135 otomatik mekanizması çalıştırmaktadır. Rolex, bu mekanizmayı 1989 yılından beri Biel'de üretmektedir. Yüksek hassasiyete sahip sağlam bir mekanizma olarak tasarlanmıştır. Mekanizma paslanmaz çelikten üretilmiş arka kapakla korunmaktadır ve darbelere karşı dayanıklı olmasını bu kapağa borçludur. Bununla birlikte çok sayıda estetik detay görmek mümkündür. Alüminyumdan üretilen kırmızı tepe dişlisi ve mavi parachrom yay ilk göze çarpan ayrıntılardır. Kurma rotoru ve travers denge köprüsü üzerindeki güneş ışını şeklindeki kesimler oldukça zariftir. Köprüler üzerine de bulut kesimi işleme mevcuttur. Tarih göstergesi bulunmayan modellerde 3130 mekanizması kullanılmaktadır. Her iki mekanizma da Contrôle Officiel Suisse des Chronomètres(İsviçre Kronometre Denetleme Ofisi - COSC) tarafından yapılan testleri başarıyla geçerek kronometre sertifikası almaya hak kazanmıştır.

Her iki mekanizma da saat ustaları tarafından en iyi otomatik mekanizmalar arasında görülmektedir. Rolex, pandül yayı gibi parçaları optimize ederek daha yüksek hassasiyet oranını yakalamıştır. Manyetizmadan etkilenmeyi önleyen bir maddeyle kaplanan yay bu sayede manyetik alanlardan etkilenmeden çalışmasına devam eder. Breguet pandülü, yayın eşit şekilde "nefes almasını" sağlayarak hassasiyeti arttırır. Sonu iki kez bükülmüş pandül yayı 1795 yılında saat ustası Abraham Louis Breguet tarafından icat edilmiştir. İnce ayar Microstella somunları vasıtasıyla gerçekleşir. Bu somunlar balans çarkının iç kısmında yer alır. Böylece diğer mekanik saatlerden farklı olarak reglaj (ince ayar) düğmelerle değil Microstella sistemiyle sağlanmış olur.

Bazı Rolex saatlerin koleksiyonerlerin ve markanın hayranlarının kalplerindeki yeri farklıdır. Saatin kadranına 1974 yılına kadar kırmızı renkte yazılan "Submariner" yazısı nedeniyle "Red Sub" olarak adlandıran modelin koleksiyon değeri çok yüksektir. Rolex, referans numarası 1680 olan bu modeli 1967 ve 1980 yılları arasında üretmiştir. Kadranı incelenerek "Red Sub"ın sahte mi gerçek mi olduğu kolaylıkla anlaşılabilir. Rolex, 1967-1974 yılları arasında sırasıyla Mark I ve Mark VI adını verdiği altı farklı kadran kullanmıştır. Mark IV adı verilen kadran diğer kadranlardan önemli bir farklılık gösterir. Mark I, Mark II ve Mark III kadranları üstünde "200 m = 660 ft" yazısı bulunduğu için "Meters First" olarak adlandırılırken, Mark IV kadranı üzerindeki su geçirmezlik bilgisi önce feet (ayak) olarak verildiği için bu kadran ve sonrasında kullanılan kadranlar "Feet First" olarak adlandırılmaktadır. Çok az sayıda "Red Sub" saatinde Mark I kadranı kullanılmıştır. Bu saatlerde diğer "Red Sub" modellerinden farklı olarak feet cinsinden verilen derinlik bilgisinde 660 sayısının yazılış biçimi farklıdır.

Bu modelin sahip olduğu diğer bir ayırt edici özellik sadece Mark II'de ve Mark III'te kullanılan "Tropical Dials" kadranlardır. Kadranın ve bezelin rengi yıllar içinde güneş ışınlarının, nemin ve sıcağın etkisiyle kahverengiye dönüşmüştür. Bu değişimin nedeni muhtemelen Rolex'in saat boyasını satın aldığı şirketin kullandığı özel renk karışımından kaynaklanmaktadır. "Tropical Dials" koleksiyonerlerden büyük ilgi görmektedir ve parlayan maddenin beyazdan sarıya ya da kahverengiye dönüşme oranına göre saatin değeri değişmektedir. Saatin orijinal Rolex olduğunun kanıtı markörlerin ve ibrelerin renk tonunun aynı olmasıdır.

Kırmızı Submariner alırken dikkat edilecek noktalardan biri de referans ve seri numaralarının iyi bir şekilde okunabiliyor olmasıdır. Geçmişte üretilen modellerde üretim tarihi de kasada yer almaktadır. Üretim tarihi ve seri numarası birbiriyle uyumludur.

Bezelin üstündeki kalın rakamlar ve markörler Submariner Red'in tasarımının vazgeçilmez parçalarıdır. Daha sonraki yıllarda üretilen modellerde daha ince markörler kullanılmıştır. Sıfır noktasındaki parlayan noktanın düşmüş olması ya da zarar görmüş olması çok önem taşımamaktadır.

Vintage Submariner modeli otomatik mekanizma 1575 ile çalışmaktadır. Bu mekanizmada 1570 mekanizmasından farklı olarak tarih göstergesi de bulunmaktadır. 1575 mekanizması referans numarası 1665 olanSea-Dweller modelinde ve referans numarası 1675 olan GMT-Master modelinde de kullanılmaktadır.

Geçen 60 yıllık süre içinde Submariner saatçilik tarihinin bir parçası haline gelmiştir. Bir ikon haline gelen saat, aynı zamanda en bilinen saat modellerinden biridir. Özel üretim model Deepsea Challenge 2012 yılında yaklaşık 12.000 metre derinlikteki Mariana çukuruna inmiştir. Bu derinlik bir kol saati için rekordur. 1953 yılında üretilen Submariner'den önceki 6200 referans numaralı model, çift emniyetli tepe sayesinde 100 metreye kadar su geçirmezliğe sahipti. İki yöne de dönebilen bezel sayesinde dalgıçlar dalış sürelerini tam olarak ölçebilmekteydiler. Başka bir İsviçreli saat üreticisi olan Blancpain dalış güvenliğini daha da arttırmak için bezel mekanizmasını daha da geliştirmiştir. 1953 yılında Blancpain tarafından tanıtılan Fifty Fathoms modelinin bezeli saat yönünde olmak üzere sadece tek yöne dönecek şekilde tasarlanmıştır. Bu sayede dalış süresinin kısaltılması mümkünken, uzatılması asla mümkün olmamaktadır.

Rolex, Submariner modelini geliştirirken René-Paul Jeanneret'in önerilerinden yararlanmıştır. Rolex'in eski yöneticilerinden olan Jeanneret tutkulu bir amatör dalgıçtı ve Submariner'in kadranı, bezeli ve kasasının tasarımı için çok değerli önerilerde bulunmuştu. Yapılan testler ve 12 metre ve 60 metre arasındaki derinliklere yapılan 132 dalış sonrasında saat üretime hazır hale geldi. Testler sırasında 2 metre yükseklikten bir beton bloğun üstüne düşen saat normal çalışmasına devam etmiştir. Sadece akrebin üstünde bulunan parlayan maddeden bir parça bulunduğu yerden koparak düşmüştür. İkinci nesil Submariner modelleri 200 metre su geçirmezliğe sahipti ve İngiliz Kraliyet Donanması, Kanada ve Avustralya deniz kuvvetleri tarafından resmi görev saati olarak kullanılmıştır.

1953 yılı tüm saatçilik tarihi içinde özel bir yere sahiptir. Yeni Zelandalı Sir Edmund P. Hillary ve Sherpa Tenzing Norgay 1953 yılının Ağustos ayında Everest'in zirvesine ulaşmayı başaran ilk insanlar oldular. Tırmanışları sırasında Rolex'in Oyster Perpetual modelini kullandılar. Rolex, Albay Sir John Hunt'ın Everest tırmanışının da sponsoruydu. Saatler dağcılara hediye olarak verilmemekteydi. Bu tırmanışlar sırasında saatlerin sağlamlığı ve hassasiyeti zor şartlarda test edilip, veri toplanıyordu. Sir Hillary, kullandığı saati tırmanıştan sonra tuttuğu notlarla beraber Cenevre'ye geri yolladı. Hedef kitlesi kâşifler ve maceraseverler olan Rolex Explorer yapılan çok sayıda test sonrasında ortaya çıkmıştır.