Paslanmaz çelik saatler

Paslanmaz çelik saat dünyasının vazgeçilmez materyalidir. Sert fakat kırılgan değildir, korozyona karşı dayanıklıdır ve genellikle deride alerji yaratmaz. Oldukça iyi bir şekilde işlenebilen paslanmaz çelik parlatılabilir, kum püskürtme ya da fırçalama yöntemleri kullanılabilir. Paslanmaz çelik saat yapımı için tek kelimeyle "mükemmel" bir materyaldir. Saat üreticileri bu materyali kullanmaya 20. yüzyılın başında başlamıştır. Üreticiler daha önce altın ve gümüş gibi işlenmesi kolay olan materyalleri tercih ediyorlardı.

Ancak 1920'li yıllarla beraber paslanmaz çelik saatler artık geri döndürülemeyecek şekilde üretimdeki üstünlüğü ele geçirdiler. Jaeger-LeCoultre'ün Reverso ve Rolex'in ilk Oyster modelleri paslanmaz çelik saatlerin kabul görmesinde büyük rol oynadı. 1930'lu ve 1940'lı yıllarda özellikle paslanmaz çelik saatlerin dayanıklılığını tercih eden ordular için Omega, IWC, Hamilton ya da Stowa gibi firmalar tarafından çok sayıda pilot ve donanma saatleri üretilmiştir.

Günümüzde Patek Philippe Nautilus, Audemars Piguet Royal Oak ve Rolex'in Submariner ve GMT-Master modellerinin paslanmaz çelik versiyonları kadınlar ve erkekler tarafından oldukça ilgi gören saatlerdir. Son yıllarda bu saatlerin bir kısmının fiyatı oldukça fazla artış göstermiş ve bu saatler altından imal edilen kardeş modellerinden bile daha yüksek fiyatlarla alıcı bulmaya başlamıştır.

Lüks saat üreticisi Rolex'in en sevilen ve en başarılı saatlerinin bazıları paslanmaz çelikten imal edilir. Rolex'in 1954 yılında satışa sunduğu dalış saati Submariner de bunlardan biridir. Modelin çok sayıda altın ve çift renkli versiyonu olsa da saatseverlerin ve koleksiyonerlerin gözdesi "Oystersteel" olarak adlandırılan paslanmaz çelikten üretilen versiyondur. Aynı durum 1950'li ve 1960'lı yıllarda üretilen modellere olan benzerliği arttırdığı için GMT-Master ve Daytona gibi modeller için de geçerlidir. Rolex'in dress watch klasiği Datejust'ın paslanmaz çelik versiyonu da sevilen saatler arasındadır.

Submariner ve diğer modelleri Rolex butiklerinden satın almak için bazen yıllarca beklemeniz gerekir. Saatseverler ve koleksiyonerler bu nedenle saate daha kısa süre içinde sahip olmak için liste fiyatının üzerinde ödeme yapmaya hazırdırlar. Kasa çapı 28 mm olan kadın saati modeli Datejust 28 Ref. 279160 için yaklaşık 5.600 Euro, Cosmograph Daytona Ref. 116500LN için de 23.000 Euro düzeyinde ödeme yapmanız gerekecektir.

Vintage modeller daha da fazla ilgi görür. Ender bulunan Submariner COMEX modelinin fiyatı 100.000 Euro'nun üzerine çıkmaktadır. Paul Newman'a ait olan 6239 referans numaralı Daytona 15,3 milyon Euro fiyatıyla dünyanın en pahalı saatidir.

Audemars Piguet Royal Oak ve Patek Philippe Nautilus paslanmaz çelikten imal edilmiş iki kült saattir. Her ikisi de 1970'li yıllarda satışa sunulmuş olan saatler ünlü tasarımcı Gérald Genta'nın imzasını taşır. Bu saatler sportif tasarımlarına ve paslanmaz çelikten imal edilmelerine rağmen AP ve Patek tarafından lüks saat olarak satışa sunulduklarından saat çevrelerinde büyük bir heyecana neden oldular. O dönemin şartlarına göre yüksek fiyatlara sahip olması nedeniyle saatler başlangıçta beklenen başarıyı elde edemediler. Ancak dikkat çekici genişlikte bezele ve entegre çelik bileziğe sahip bu paslanmaz çelik modeller her geçen gün daha fazla saatseverin beğenisini kazanmıştır.

Günümüzde Nautilus'un ve Royal Oak'un paslanmaz çelik versiyonları çoğu koleksiyoner için kutsal kase gibidir. Bu saatlere olan talep üretimden birkaç kez daha yüksek olduğu için modellerin fiyatı baş döndürücü bir artış göstermektedir. Örneğin Nautilus Ref. 5711/1A modelini beklemeden satın almak için liste satış fiyatının iki katı olan 68.000 Euro ödemeniz gerekir. 3700 referans numaralı model 90.000 Euro düzeyinde fiyatlarla alıcı bulur. Bu fiyat da modelin liste fiyatının iki katından fazladır. Royal Oak'ın fiyatı da son yıllarda sürekli olarak artmıştır. Örneğin 15202ST referans numaralı model bir sene önce 25.000 Euro'ya satın alınabilirken, bu modelin günümüzdeki fiyatı 40.000 Euro düzeyine çıkmıştır.

Her iki saat de yüksek fiyatlarına rağmen değerleri sürekli olarak arttığı için harika yatırım aracıdır.

Birçok ünlü alet saati paslanmaz çelik kullanılmasaydı muhtemelen hiç üretilemezdi. IWC Schaffhausen'ın ünlü pilot saatleri ve Omega'nın başlangıçta yarış pistleri için tasarlanan ama daha sonra Ay'a giden ilk kol saati olarak tarihe geçen Speedmaster'ı da bu saatler arasındadır. TAG Heuer de yarış sporlarından esinlendiği modellerini paslanmaz çelikten imal eder.

TAG Heuer saatlerin fiyat aralığı 1.800 Euro ile 8.000 Euro arasında değişir. Paslanmaz çelik IWC saatlerin fiyatı modeline göre 3.000-20.000 Euro arasında değişir. Omega modellerin fiyatları da aynı düzeydedir.

Paslanmaz çelik saatlerin en iyi özelliği  bu saatlerin tüm fiyat segmentlerinde bulunabilir olmasıdır. Fiyatı 1.000 Euro düzeyinde olan oldukça fazla yüksek kaliteli saat bulmak mümkündür. Bu saatlerden biri olan Seiko Turtle kült statüsüne ulaşmayı bile başarmıştır. Karakteristik kasası bir kaplumbağanın kabuğunu hatırlatan bu dalış saati 1977 yılından beri Japon saat üreticinin üretim programındadır. Bu yıldan itibaren bu modelin çok sayıda varyasyonu üretilmiştir. Bu saatlerin fiyatları 300 Euro ile 900 Euro arasında değişir.

Bir diğer örnek Hamilton'ın Khaki koleksiyonudur. Bu koleksiyondaki modeller firmanın 1920'li yıllarda Birleşik Devletler ordusu ve Birleşik Devletler Hava Postası (US Airmail) teşkilatı için ürettiği pilot ve askeri saatlerden esinlenerek tasarlanan modellerden oluşur. Otomatik ya da quartz mekanizmalarla çalışan bu sağlam saatlerin fiyatları 300-1.000 Euro arasında değişir.

Bu liste daha da uzayabilir. İster geleneksel saat üreticileri Longines, Tissot veJunghans ister Fossil gibi moda devleri olsun hepsinin koleksiyonlarında uygun fiyatlı paslanmaz çelik saat yer alır.

Demir ve yaklaşık %2 karbon alaşımı olan çelik, insanlığın çok eski tarihlerden beri bildiği bir materyaldir. Paslanmaz çelik, özel bir saflık derecesine sahip olan ve krom, nikel, molibden, titanyum veya tungsten gibi elementlerle zenginleştirilmiş çeliğe verilen isimdir. Bu ek elementler paslanmaz çeliğe korozyona dayanıklılık gibi özellikler kazandırır.

Saat yapımında genellikle bileşimiyle korozyona ve oyuklaşmaya karşı özellikle dirençli olan 316L paslanmaz çelik kullanılır. Bu çelik genellikle "cerrahi çelik" olarak adlandırılır. Rolex, yıllardır 904L sınıfı paslanmaz çelik kullanmaktadır. Bu çelik alaşımı daha yüksek bakır içeriğine sahiptir ve bu nedenle asitli sıvılara karşı daha dirençlidir. Her iki çelik de benzer derecede sertliğe sahiptir ve aynı şekilde iyi işlenebilir.

Paslanmaz çelik; kasa, bilezik, kurma tepesi, ibreler ve mekanizmada kullanılan çarklar ile köprüler başta olmak üzere bir saatin neredeyse tüm parçalarının yapımında kullanılır.