Değerli ve Zarif: Altın Saatler
Altın saat lüks terimiyle bütünleşmiştir. Bu değerli metal bin yıllardır sağlamlığın ve zenginliğin sembolü olmuştur. Altın saatler genellikle zarif dress watch modelleridir, ancak sportif tasarımlı altın saatler de bulunmaktadır.
Altın Saatlerin Özellikleri
- 18 ayar ya da 750 altın oranı yüzde yetmiş beş altın içeriği anlamına gelmektedir
- 14 ayar ya da 585 altın oranı olarak çok yaygın değildir
- Vintage modellerde ağırlıklı olarak galvaniz yaldızlama kullanılır
- Düşük fiyat segmentlerinde modern PVD kaplama kullanılır
- Üreticiler everose ya da sedan altın ismine sahip kendi alaşımlarını üretmektedirler
Alaşımlarla Fark Yaratan Altın Saat Kasaları
Altın saat söz konusu olduğunda genellikle altının bir türü olan sarı altın akla gelmektedir. Saat üreticileri sarı altının yanı sıra beyaz altın, gül rengi altın ve kırmızı altını da imalatta kullanmaktadırlar. Bunun yanı sıra Omega sedna altın, Rolex everose altın alaşımlarını kullanmaktadır. Her iki alaşım da kırmızı altının varyasyonlarıdır. Hublot tarafından üretilen ve Magic Gold olarak adlandırılan sarı altın ve seramik karışımı oldukça özel bir materyaldir. Magic Gold çizilmelere karşı oldukça dayanıklıdır.
Saat kasası som altından imal edilmiş saatler altın saat olarak kabul edilir. Paslanmaz çelikten üretilen daha düşük fiyat kategorisindeki bazı modellerin kasaları çok ince bir tabaka halinde altınla kaplanmaktadır.
Altın saatler her zaman bir alaşımdan imal edilmektedir. Külçe altın ya da sikke üretilen saf altın saatlerinin dış yüzeyinin kaplanmasında kullanılır. Altın görece yumuşak bir materyal olduğu için üreticiler altını başka metallerle karıştırarak daha sert ve daha dayanıklı saat kasaları imal ederler. Farklı bir renk elde etmek için de değişik alaşımlar kullanılmaktadır.
Saf altın 24 ayar altındır. Günümüzde en fazla altın içeren saatler saat kasası 18 ayar altından üretilen modellerdir. Bu değer 750 altın oranıyla eşittir. 750 sayısı, saf altının 1.000 olarak kabul edildiği anlamına gelir. 750 altın alaşımı, alaşımın yüzde yetmiş beşinin altın olduğunu gösterir. Alaşımın geri kalan kısmı değişik metallerden oluşmaktadır. Sarı altına gümüş ve bakır karıştırılmaktadır. Bu metallerin oranı sarı altının renginin tonunun nasıl değişeceğine etki etmektedir.
Kırmızı altın ve gül rengi altın alaşımlarında saf altına kırmızı ton verebilmek için gümüşten daha fazla bakır kullanılmıştır. Beyaz altın elde etmek için alaşımda kullanılan bakır oranı azaltılarak gümüş oranı arttırılır. Yüksek kaliteli 18 ayar beyaz altın üretiminde saf altın platin ya da paladyum ile karıştırılır.
585 altın oranı ve 415 diğer metal oranından imal edilen saatler de bulunmaktadır. Bu saatler 14 ayar altın saat olarak adlandırılmaktadır. Ancak günümüzde saat üreticilerin önemli bir kısmı 18 ayar altın saat üretimi yapmaktadır. Bu durum orta ve düşük fiyat kategorisinde üretim yapan Longines, Maurice Lacroix ve Tissot gibi markalar için de geçerlidir.
Bazı üreticiler altın olmayan ama altın gibi gözüken altın renginde kaplamalar kullanmaktadırlar. PVD uygulama çok sık kullanılan bir yöntemdir. PVD, fiziksel buhar biriktirme anlamına gelen Physical Vapour Deposition teriminin kısaltmasıdır. PVD kaplama için altın da kullanılabilir. Altınla yapılan kaplamalar oldukça dayanıklıdır.
Bu yöntemin alternatifi geçmişte paslanmaz çelik kasaları altınla kaplama yöntemi olarak kullanılan galvaniz kaplama (elektro kaplama) yöntemidir. Bu yöntemde altın tabakası oldukça incedir. Kaplamalarda genellikle 20 mikrometre (mikron) kalınlığında altın kullanılır. 1 mikrometre 1/1.000 milimetreye denktir. Kaplama 18 ayar ya da 24 ayar altınla yapılır. Kaplama aşınmaya ve çizilmeye karşı tamamen dayanıklı değildir, ama revizyon sırasında kaplamayı yenileme imkanı mevcuttur. PVD yöntemi son yıllarda kullanılmaya başlanan bir yöntem olduğu için vintage saatlerde galvaniz kaplama kullanılarak yapılan altın kaplamalara rastlamak mümkündür.
Altın Saat Satın Alırken Nelere Dikkat Edilmeli?
Altın saat satın alırken kullanılan altının kaç ayar olduğuna dikkat etmelisiniz. Saat hangi üretici tarafından üretilmiş olursa olsun 18 ayar altın her saatte 18 ayardır.
Aynı saat modelinin paslanmaz çelikten ve altından üretilen örnekleri arasında önemli fiyat farkları olabilir. Paslanmaz çelikten üretilmiş tarih göstergeli Rolex Submariner modelinin yeni örneklerinin fiyatı yaklaşık 7.000 Euro'dur. Ancak sarı altından üretilen yeni Submariner modelinin fiyatı 21.000 Euro düzeyindedir.
18 ayar altından imal edilmiş bir saatin değeri altın fiyatına bağlıdır. Altın fiyatı sürekli olarak değişiklik gösterse de 1 ons (31 gram) altının fiyatı birkaç yıldır genellikle 1.000 dolar sınırının üstünde olmuştur. 2011 yılı yaz aylarında 1 ons altının fiyatı 1.900 dolara kadar çıkmıştır. Altın fiyatının 1.000 doların altına düşmesi beklenmemektedir. 1990'lı yıllarda altın fiyatı 300-400 dolar arasında seyretmekteydi. Saatin fiyatına altın fiyatı da dâhildir. Altın kriz zamanlarında para yerine kullanıldığı için bu değerli metalden üretilen saatler de görece güvenli bir yatırım aracıdır. Çok ihtiyaç duyulması halinde saate içerdiği altın miktarına göre değer biçilir. Ancak böyle bir durumun ancak çok zor zamanlarda ortaya çıkacağını ve altın fiyatının oldukça yüksek olacağını göz önünde bulundurmalısınız.
Normal koşullarda saatin fiyatının belirlenmesinde koleksiyon değeri ve saatin hangi üretici tarafından üretildiği de önemli rol oynar. Bağımsız üreticilerin manüfaktür mekanizmalı altın saatleri bu nedenle yüksek fiyatlarla alıcı bulmaktadır. Rolex sadece Submariner modeliyle değil Daytona ve Day-Date modellerinin altın örnekleri de iyi birer tercihtir. Day-Date modeli beyaz altın, sarı altın ve everose altından üretilen değişik büyüklükteki saat kasalarıyla geniş bir tercih imkânı sunmaktadır.
Omega için de aynı durum geçerlidir. Dalış saati Seamaster modelinin 18 ayar altından üretilmiş örnekleri mevcuttur. Omega'nın De Ville koleksiyonu içinde çok sayıda zarif altın saati modeli bulabilirsiniz.
Patek Philippe de önemli bir altın saat üreticisidir. Başka hiç bir İsviçreli saat üreticisi bu Cenevreli üretici kadar altın kullanımına önem vermemektedir. Patek'in üretim programındaki Calatrava koleksiyonu üreticinin klasik saat serisidir.
Patek Philippe sadece saat kasasını değil saat mekanizmasının önemli parçalarını da altından üretmektedir. Üzerinde çeşitli kesimler ve gravür işlemeler bulunan otomatik mekanizmanın rotoru bunun göze çarpan bir örneğidir. Rolex kasasını paslanmaz çelikten imal ettiği modellerde de markörleri ve kadranları beyaz altından üretmektedir. Bunun nedeni sadece estetik kaygılar değildir. Altın kararmaz ve bu sayede hep aynı görünüme sahiptir.
İsviçre Egemenliği
Som altından imal edilen ilk kol saati Girard-Perregaux tarafından üretilmiş ve 1879 yılında Alman İmparatoru I. Wilhelm'e teslim edilmiştir. Günümüzde her sene ortalama 500.000 altın saat üretilmektedir. Bu saatlerin %90'ı İsviçre'de üretilmektedir. Rolex altın saat üretiminde en öne çıkan üreticidir: Her sene 200.000 altın saat sadece Rolex tarafından üretilmektedir. Her sene yaklaşık 800.000 saat üreten Rolex'in portföyünün dörtte biri altın saatlerden oluşmaktadır. İsviçreli üretici saat kasalarını kendi dökümhanesinde imal etmektedir. Bu değerli metal, lüks saat üreticisi Patek Philippe için daha da önemli bir yere sahiptir. Patek'in üretim portföyünde altın hakim materyaldir. Paslanmaz çelik çok az sayıdaki modelde kullanılmaktadır. Diğer üreticilerde tam tersi bir durum söz konusudur. Üreticiler altını genellikle daha lüks modellerinde kullanmaktadır. Bicolor (çift renkli) modeller oldukça popüler bir çözüm olarak öne çıkmaktadır. Çift renkli modellerde saatin bazı parçaları ve bileziği paslanmaz çelikten, bazı parçaları da altından imal edilir. Rolex kendi ürettiği çift renkli modelleri Rolesor olarak adlandırmaktadır.