Quartz saatler

Quartz saatlerle ilgili bu makalede aşağıdaki konularla ilgili bilgiler yer almaktadır:

• Quartz teknolojisinin avantajları
• Quartz saat alırken dikkat edilmesi gereken noktalar
• Quartz saatlerin teknolojisi
• Tarihsel gelişim

Az paraya çok saat

Her bütçeye uygun quartz mekanizmalı saat bulmak mümkündür. 30 Euro'dan başlayan fiyatlar saatin üreticisine ve özelliklerine göre 100.000 Euro'yu aşabilmektedir. Quartz saatler üretim adedi bakımından dünya saat piyasasına hâkimdir. Bu saatlerin önemli bir kısmı Uzakdoğu'da üretilen pilli saatlerdir. Ancak İsviçreli üreticiler de çok sayıda farklı quartz saat modelini satışa sunmaktadır. Quartz saatlerin İsviçre saat üretimi içindeki payı %80'e varmaktadır. Rolex bile bazı dönemlerde quartz mekanizmalı modeller üretmiştir. Cenevreli üretici bu üretim politikasından daha sonra vazgeçmiş ve tamamen mekanik mekanizmalı modeller üretmeye devam etmiştir. Rolex'in rakibi olan Breitling ve Omega koleksiyonlarında quartz mekanizmalı modellere yer vermeye devam etmektedir.

Quartz mekanizmanın avantajları oldukça fazladır: Mekanizma çok hassas çalışır, sağlamdır, oldukça düşük maliyetlerle üretilir ve bakımı kolaydır. Lüks saatler için düşük maliyetle seri üretimi yapılan saatlerden farklı kriterler geçerlidir. Yine de lüks saat üreticileri de quartz mekanizmalı saatler üretmektedir. Örneğin Breitling'in Professional serisine dâhil olan Aerospace, Chronospace ve Exospace modellerinin bazı örnekleri quartz mekanizmalı olarak üretilmektedir. Yüksek fiyat segmentindeki modellerin fiyatını üretim maliyetleri değil mekanizmanın sahip olduğu işlevler belirlemektedir.

Breitling tarafından üretilen Exospace B 55 modeli modern quartz saatlerin potansiyelini göstermektedir. Modelde kullanılan elektronik manüfaktür mekanizma bluetooth aracılığıyla akıllı telefonla bağlantı kurulmasını sağlar. Bluetooth bağlantısı sayesinde veri aktarabilir ve saati uzaktan kumanda edebilirsiniz. Modelin diğer bir özelliği de flyback özelliğine sahip kronograf işlevidir. Saatte ayrıca sonsuz takvim, geri sayım sayacı, alarm ve ikinci saat dilimi özelliği bulunmaktadır. Exospace B55 modelinin üç ibreli analog kadranı üzerinde ışıklandırılmış dijital gösterge de yer almaktadır.

Söz konusu işlevlerinin bazılarının (bluetooth bağlantısı, elektronik dijital gösterge) mekanik mekanizmalı saatlerde yer alması mümkün değildir. Sonsuz takvim, Flyback kronograf (sıfıra otomatik dönen kronograf), ikinci saat dilimi ve alarm mekanik saatlerde bulunan komplikasyonlardır. Ancak quartz saatler bu işlevleri oldukça düşük fiyatlarla sunmaktadır. Mekanik saatlerde komplikasyonların artması fiyatı da önemli ölçüde artırmaktadır.

Hangi quartz saati satın almalıyım?

Quartz saat almayı mı düşünüyorsunuz? Quartz mekanizmayla çalışan saatler oldukça dakik çalışırlar ve yüksek işlevselliğe sahiptirler. Bu saatler genelde oldukça uygun fiyatlarla satışa sunulmaktadır. Yüksek kaliteli mekanik mekanizmalı saatlerin tutkunları bile bazı işlevleri nedeniyle quartz saatlerin kullanımını önermektedir. Örneğin golf ya da tenis gibi sporlarla ilgilenenler topa vuruşlar sırasındaki sarsıntılardan etkilenmeyen quartz saatleri tercih etmelidirler. Yaklaşık 200 parçadan oluşan mekanik mekanizmalı saatler de spor yaparken hasar görmeden kullanılabilse de zarar görme olasılığı oldukça yüksektir. Bir konser sırasında biraz sert şekilde alkışlamak bile mekanik saatler için bir risk yaratmaktadır.

Quartz saatlerde ya çok az hareketli parça kullanılır ya da hiç hareketli parça kullanılmaz. Bu sayede quartz mekanizmalı saatler mekanik saatleri kullanım dışı bırakabilecek sert kullanımlara karşı dayanıklıdır. Ayrıca quartz saatler belli bir mesafeden yere düştüğünde de çalışmaya devam ederler. Quartz saatler ideal spor saati modelleridir.

Her keseye uygun model seçeneği

İyi bir quartz saatin fiyatı 1.000 Euro'yu aşabilir. Ancak quartz saatler mekanik saatlere göre çok daha uygun fiyatlarla satın alınabilir. Tissot tarafından üretilen T-Race serisi sportif kronograf modellerinin yeni örneklerinin fiyatı yaklaşık 400 Euro'dur. Zarif tasarıma sahip Hamilton Jazzmaster modelinin fiyatı da bu düzeydedir. Bir Amerikan markası olan Fossil tarafından üretilen saatlerin fiyatı 200 Euro sınırının altında kalmaktadır. Festina modellerinin fiyatı da bu sınırın altında kalmaktadır.

Traser ve Luminox tarafından üretilen modeller askeri saat görünümüne sahiptir. Siyah kadranlar ve aynı renkteki saat kasaları modellerin karakteristik özellikleridir. Bu üreticiler tarafından üretilen çok sayıdaki dayanıklı saat yaklaşık 400 Euro fiyatla satışa sunulmaktadır.

Bu fiyat segmentinde oldukça fazla sayıda modele rastlamak mümkündür. Tissot'nun yanı sıra Certina, Maurice Lacroix, Movado ve Raymond Weil gibi ünlü markalar da uygun fiyatlı modeller üretmektedir.

Yaklaşık 1.000 Euro ödeyerek yeni bir TAG Heuer Formula 1 alabilirsiniz. Audemars Piguet, Breitling, Hublot ve Omega gibi İsviçreli lüks saat üreticilerinin iyi durumdaki ikinci el quartz saat modellerini de bu fiyata satın alabilirsiniz. Bu modellerin çok iyi durumdaki örneklerinin fiyatıysa 1.500-2.000 Euro'ya kadar yükselmektedir. Dalış saati Omega Seamaster 300 M modelinin fiyatı da bu düzeydedir. Bu model 1995 yılında vizyona giren James Bond filminde majestelerinin ajanını canlandıran Pierce Brosnan'ın bileğinde görüldükten sonra üne kavuşmuştur. 1970'li yılların ikinci yarısında üretilmiş quartz mekanizmalı Rolex saatlerin fiyatıysa 3.000 Euro'ya kadar çıkabilmektedir.

Mücevher firmalarının quartz saatleri

Lüks mücevherler üreten firmalar üst fiyat sınıfında yer alan quartz saat modellerinin önemli bir kısmını üretmektedir. Cartier, Chopard ve Bulgari bu üreticiler arasında öne çıkan mücevher üreticileridir. Kasası altından imal edilen ve çok sayıda değerli taşla süslenen saatlerin fiyatı 10.000 Euro sınırını aşmaktadır. 100.000 Euro'dan fazla tutarla alıcı bulan saatlere rastlamak da mümkündür.

Lüks saat üreticileri Patek Philippe ve Audemars Piguet de quartz mekanizmalı saatler üretmektedir. Audemars Piguet, saat kasaları genellikle beyaz altından üretilen kült Royal Oak ve Royal Oak Offshore modellerini elmaslarla süslemektedir. Normalde saatseverler mekanik mekanizmayla ilgilenirler. Saatin fiyatını da büyük ölçüde mekanizması belirler. Pahalı quartz saatlerdeyse mekanizmanın fiyat üstündeki etkisi yok denecek kadar azdır. Yüksek fiyatla satılan quartz mekanizmalı saatler saatseverler üstünde karmaşık mekanik mekanizmalı modeller kadar büyük bir etki yaratmaz. Saat dergilerinde ve forumlarda quartz mekanizmalarla ilgili yazılara ve tartışmalara da oldukça az rastlanır.

Japon üretimi quartz saatler özel bir ilgiyi hak etmektedir. İdeal fiyat-performans oranına sahip bir quartz saate sahip olmak istiyorsanız Seiko, Citizen ve Casio tarafından üretilen saatleri mutlaka incelemelisiniz. Çok sayıda işleve sahip yüksek kaliteli saatler İsviçre üretimi saatlere göre daha uygun fiyatlarla satılmaktadır. Güneş enerjisiyle çalışan ve GPS sinyallerini alma özelliğine sahip olan Seiko'nun en gözde saatlerinin yer aldığı Seiko Astron model serisinde fiyatları 1.400 Euro civarındadır. Seiko'nun alt markalarından biri olan Lorus tarafından üretilen quartz saatlerin fiyatıysa 100 Euro'nun altındadır. Citizen'in 200 metreye kadar su geçirmeyen güneş enerjisiyle çalışan Eco Drive modelinin fiyatı yaklaşık 400 Euro'dur.

GPS ve radyo dalgası teknolojisini kullanan saatler bu sayede her zaman doğru zamanı gösterir. Enerjisini güneşten (solar) alan saatler 2-3 yılda bir pil değiştirme zorunluluğunu ortadan kaldırır. Her zaman hassas çalışan, yaz ve kış saati ayarı ve pil gerektirmeyen saat satın almak isteyenler güneş enerjisiyle çalışan quartz saatleri tercih edebilirler.

Bazı quartz saat modelleri ve fiyatları

Quartz saat nasıl çalışır?

Mekanizmanın elektrikle çalışması bir quartz saatin en önemli özelliğidir. Elektrik quartz kristallerinin titreşmesini sağlar. Quartz sürekli bir şekilde 32.768 hertz ile titreşim sağlar. Karşılaştırma yapmak gerekirse, mekanik bir mekanizma genellikle 3 ya da 4 hertz frekansla çalışır. Quartz mekanizmalar ayda ortalama 10-20 saniye sapmayla çalışırlar. Isı değişiklikleri mekanizmanın hassasiyetini etkileyen önemli bir faktördür. Bu nedenle yüksek kaliteli quartz mekanizmalar ısı dengeleme özelliğine sahip olarak üretilmektedir. Bu mekanizmalar ısıyı ölçerek hassasiyetlerini temel değerlere göre yeniden ayarlar.

Osilatör quartz kristalinin titreşimlerini elektrik sinyali olarak frekans dağıtıcıya iletir. Frekans dağıtıcı 32.768 Hertz değerini her saniye için daha aşağı bir değere (1 hertz) indirir. Mekanizmaya entegre edilmiş bir elektromıknatıs saniyede bir artı ve eksi kutuplar arasında gidip gelir. Elektromıknatıs önce sürekli mıknatısı çeker, ama onu kutbun değişmesiyle beraber yeniden serbest bırakır. Bu sayede adımsal bir hareket oluşur. Bir çark mekanizması bu hareketle işleyişe geçer ve böylece analog quartz saatin ibreleri dönmeye başlar. Adım motoru ve quartz kristali enerjisini genellikle düğme pilden alır. Güneş hücrelerinin kullanıldığı saatlerde elde edilen enerji öncelikle depolanmalıdır. Ancak kullanılan akü bir pile göre çok daha uzun ömürlüdür. Citizen'in Eco-Drive modelinde kullandığı akü 20 yıllık kullanımdan sonra kapasitesinin %80'nini korumaya devam etmektedir.

Quartz saatlerin tarihçesi

Quartz saatler 1920'li yıllardan beri üretilmektedir. Ancak bu saatler büyüklükleri nedeniyle üniversitelerin araştırma enstitüleri dışına pek çıkamadı. 1950'li yıllarda merkezi Cenevre'de bulunan Patek Philippe taşınabilir ilk quartz saati üretti. Bu saat günümüzdeki quartz saatlere benzemekteydi. İsviçreli üreticilerin teknoloji üretimi açısından rakiplerinden hiç de geri değillerdi. Buna rağmen quartz saat denince akla gelen ülke Japonya'dır. Bunun nedeni seri üretime uygun ilk quartz mekanizmalı saat olan Seiko Astron 35SQmodelinin bu ülkede üretilmiş olmasıdır. Bu saat 25 Aralık 1969 tarihinde satışa sunulmuştur.

Bu modelin satışa sunulmasını takip eden 10 yıl içinde quartz saatler mekanik saatleri neredeyse tamamen piyasadan sildi. Hassas mekanizmanın ve düşük fiyatın bir arada sunulması alıcıların bu saatlere yönelmesini sağladı. Quartz krizi olarak adlandırılan dönem sırasında Avrupalı geleneksel saat üreticileri üretimlerini tamamen sonlandırdılar. İsviçre saat endüstrisinde çalışanların üçte ikisi işlerini kaybettiler. 1980'li yılların sonuna doğru bu durum değişmeye başladı. Mekanik saat üretimi yeniden canlandı. Akıllı saatlerin üretilmeye başlamasıyla beraber saat sektöründe yeni üreticiler de yerini aldılar. Apple ya da Samsung gibi markalar önemli saat üreticilerini rakibi haline geldi. Quartz mekanizmalar gelecekte akıllı saatlerde de kullanılmaya devam edecektir.